7 – Psychologie van de levenskunst

De Psychologie van de levenskunst verbindt sociaal en emotioneel welbevinden met psychisch welbevinden. Ernst Bohlmeijer geeft hier aan de Universiteit Twente richting aan middels onderwijs en onderzoek. Het gaat dan om welbevinden langs de meetlat van geluk, zelfrealisatie en maatschappelijke integratie.

In tegenstelling tot de Tsjakka-psychologie van Emile Ratelband, wordt het leed omarmd en geaccepteerd als onderdeel van het leven. Anders dan bij de gangbare psychologische stromingen wordt een patiënt niet gereduceerd tot een geïsoleerde afwijking in het gedrag die moet worden behandeld om er controle over te krijgen. De psychologie van de levenskunst hanteert een holistische benadering.

Denk heel concreet aan: ont-haasten, ont-moeten, compassie als alternatief voor zelfkritiek en stress, hulp bij belemmerende emoties als boosheid, angst of schaamte. Leer wat geluk voor de mens betekent, mildheid, dankbaarheid.

Er lijkt ook een ommekeer in de psychiatrie aanstaande, een beetje in dezelfde lijn als de Psychologie van de Levenskunst. In het pamflet ‘De nieuwe GGZ’ wordt een lans gebroken voor:

• leren omgaan met klachten;
• eigen regie voeren over de behandeling;
• ontdekken dat ondanks symptomen je bezig kunt zijn met betekenisvolle doelen die voldoening geven.

In de visie van Jim van Os, hoogleraar in de psychiatrische epidemiologie te Maastricht, wordt in de huidige praktijk de ziekte groter gemaakt dan de persoon en is behandeling te duur door de verenging naar een-op-een zorg. Deze tendens moet omgekeerd worden in zijn visie.

Momenteel worden ook ervaringen opgedaan met zelfhulpgroepen via de nieuwe media.